Binnenkort vinden er in 28 landen verkiezingen plaats voor het Europese Parlement. In Nederland gebeurt dat op 23 mei. Hoe dichter we bij deze datum komen des te meer nepnieuws kiezers zullen tegenkomen op sociale media, inmiddels een van de belangrijkste informatiebronnen voor burgers. Terwijl er op vele niveaus aan wordt gewerkt om nepnieuws te bestrijden en de exploitanten van sociale media-platforms ter verantwoording te roepen is er online nog veel te veel misinformatie te vinden. De cybersecurity-specialisten van Proofpoint delen daarom hieronder vijf tips hoe burgers nepnieuws kunnen herkennen.
1. Controleer altijd de informatiebron
In de sociale netwerken maken cybercriminelen vooral gebruik van politieke boodschappen die heel wisselende reacties onder de kiezers oproepen omdat deze tot felle reacties en veel aandacht leiden. Informatie en misinformatie kunnen zich online heel snel verspreiden. Daarom is het heel belangrijk dat je de tijd neemt om na te denken voor je content deelt in sociale netwerken.
Zo is het niet slim om een artikel te vertrouwen dat een citaat aanhaalt dat aan een politicus wordt toegeschreven, maar geen verifieerbare link naar de bron bevat. Als iets of iemand je wil verleiden om op content te reageren moet je een stapje achteruit zetten en de situatie goed beoordelen voor je klikt of de content deelt.
De beste manier om de programma’s van de kandidaten te beoordelen is om officiële websites voor de Europese verkiezingen te checken, bijvoorbeeld https://eu.stemwijzer.nl/#intro
2. Herken en blokkeer robots
Pas op voor Twitter- en Facebook-accounts die er een bijzonder agressieve toon op nahouden. Kijk uit naar verdachte indicatoren zoals een laag aantal volgers, recent aangemaakte accounts, weinig berichten, geen profielfoto of een ongewoon hoge tracking-/volgerverhouding. Als je denkt dat een Twitter-gebruiker een bot is, kun je dit melden of de bot blokkeren door naar het profiel te gaan. Als je meer informatie nodig hebt, bezoek botcheck.me. Op Facebook ga je naar de profielpagina en klik je op de drie grijze stippen rechts van de knop “chatbericht” om het profiel te rapporteren.
3. Gebruik de ‘News and Ads’-optie op Facebook om het merk en de pagina te leren kennen.
Als je een politieke boodschap ziet op Facebook ga dan naar de Facebook-pagina van de groep. Aan de linkerkant van de groepspagina vind je een ‘informatie en advertenties’-veld. Dit geeft je toegang tot alle advertenties die de groep uitzendt en helpt je te achterhalen waar de groep voor staat.
4. Klik niet op links in chatberichten (DM) van Twitter of Facebook Messenger
Chatberichten zijn individuele privéberichten van Twitter- of Facebook-gebruikers onderling. Klik nooit op ongevraagde links in ongevraagde chatberichten, want deze kunnen kwaadaardige software bevatten. Of je doorverwijzen naar phishingsites die je wachtwoorden of financiële informatie proberen te stelen. Deze berichten kunnen de vorm aannemen van automatische antwoorden na het volgen van bepaalde accounts op Twitter. Ze kunnen zelfs afkomstig zijn van een van je volgers/vrienden die zijn gehackt of slechte bedoelingen hebben. Om te voorkomen dat je lastiggevallen wordt met gevaarlijke Twitter-berichten kan je de opties “Tweet met locatie” en “Privéberichten ontvangen van iedereen” uitzetten in het gedeelte “Instellingen en privacy”.
5. Activeer het ‘kwaliteitsfilter’ op Twitter
Deze tool helpt je de kwaliteit van content te verbeteren. Klik op jouw profielpagina op ‘Instellingen en privacy’. Ga dan naar ‘Meldingen’ en dan vind je de opties voor het ‘Kwaliteitsfilter’. Hier kan je nader bepalen van wie je meldingen wilt ontvangen en van wie niet. De keuze is aan jou. Maar we adviseren om in elk geval de volgende filters te activeren:
Naast de vijf bovenstaande tips nog even het volgende: de kans is groot dat cybercriminelen jouw politieke voorkeuren en stemgedrag al kennen. Wees dus op je hoede voor directe online benadering door derden. Ga rechtstreeks naar de desbetreffende site als je contact wilt met een partij. Zo voorkom je dat je omgeleid wordt naar een nagemaakte site of op een andere manier ten prooi valt aan kwaadaardige reclame.
Sociale media zijn een ongelooflijk krachtig instrument voor onze samenleving. Wel moeten wij maatregelen nemen om verkeerde informatie en oplichting te voorkomen. De gouden regel blijft: lijkt iets te mooi om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk niet waar. Het is belangrijk om op sociale platforms dezelfde mate van scepsis te gebruiken als in het dagelijks leven.
