Jaap-Jan Pepping, Regional Business Director Netherlands/Belgium bij Talend
De Nederlandse overheid voert al een aantal jaren een cloud-first beleid voor de IT-infrastructuur van de publieke sector, met als doel het implementeren van betere oplossingen tegen lagere kosten.
En met succes, zo blijkt. Inmiddels maakt 79% van de bedrijven in de publieke sector gebruik van één of meerdere SaaS-oplossingen – daarmee scoren publieke ondernemingen het hoogst van alle sectoren. Een kleine kanttekening hierbij is dat de penetratiegraad bij onderwijsinstellingen op 93% ligt, veroorzaakt door het gebruik van online leeromgevingen en administratiesystemen. Maar los daarvan scoren ondernemingen in de publieke sector goed als het gaat om cloud-adoptie. Cloudoplossingen behoren volgens Gartner zelfs tot de topuitgaven van CIO’s bij publieke instellingen.
Toch zijn er nog genoeg obstakels die in sommige gevallen zorgen voor een oppervlakkige adoptie van de cloud. Een gebrek aan budget om applicaties naar de cloud te verhuizen is een veelvoorkomende reden, maar ook geen risico willen lopen of niet de juiste vaardigheden in huis hebben, kunnen voor bedrijven een reden zijn om geen cloud-first strategie te omarmen.
Het migreren van gevirtualiseerde toepassingen zoals email naar de cloud is één ding, maar het migreren van databases, file servers en CRM-systemen is echt andere koek. Dat vergt meer verandering en beter beheer. Hoe zorgt de IT-afdeling ervoor dat overheidsinstellingen de cloud daadwerkelijk gaan omarmen?
- Toegankelijkheid
IT-projecten van de overheid hebben niet de meest vlekkeloze reputatie. En dat is nog vrij zacht uitgedrukt. Als de perceptie blijft bestaan dat cloudmigraties hard werken en langdurige processen zijn, zal er altijd weerstand blijven bestaan tegen een stap naar de cloud.
Een goede begeleiding en training van medewerkers is nodig om clouddiensten op de juiste manier te implementeren en onderhouden. Maar ook moeten de gekozen clouddiensten eenvoudig te gebruiken zijn. Oplossingen die via een intuïtief web-based interface beheerd kunnen worden, hebben de voorkeur. Specifieke coderings- of ontwikkelingsvaardigheden kunnen, net als de installatie van dure hardware, beter worden vermeden.
- Werk aan een cultuur van verandering
Uit diverse onderzoeken blijkt dat lokale overheden de voordelen van cloud inzien: de sleutel tot een hogere adoptiegraad lijkt dus te liggen in het wegnemen van culturele barrières, het oplossen van het tekort aan vaardigheden en een verhoging van budgetten. Het is niet zozeer een gebrek aan begrip, maar eerder een vorm van culturele traagheid: een terughoudendheid in het doen van een strategische investering in een nieuwe technologie die eenvoudig onderhoud biedt tegen lagere kosten.
In plaats van organisaties in de publieke sector te dwingen gebruik te maken van deze voordelen, is het creëren van een platform door de overheid en cloudindustrie waarop successen belicht worden waarschijnlijk effectiever. Het opbouwen van een cultuur van verandering binnen de publieke sector zal het grootste effect hebben op de omarming van moderne technologieën.
- Kleine stappen
In de publieke sector zijn er nog overheden en organisaties die systemen gebruiken die uit de jaren ’90 stammen, deze legacy systemen vormen een grote kostenpost. Paradoxaal genoeg is één van de belangrijkste redenen dat deze systemen in stand worden gehouden dat de verwachting is dat er grote investeringen nodig zijn om deze systemen te vervangen, terwijl er geen kennis in huis is om moderne cloud-based systemen te gebruiken.
Deze angstgedachte zou centraal moeten staan in iedere cloud-benadering. Adoptie van de cloud betekent immers niet automatisch dat het gehele IT-beheer naar de publieke cloud verplaatst moet worden. Een hybride aanpak kan angsten rondom het stallen van gevoelige informatie in een publieke omgeving wegnemen. Bovendien vraagt dit een minder radicale cultuurverandering van de IT-afdelingen en werknemers. Tegelijkertijd verhoogt het de flexibiliteit en schaalbaarheid van de IT-infrastructuur aanzienlijk.
Door proof-of-concepts en migratie-applicaties één voor één naar de cloud te verhuizen, wordt bewijs geleverd dat migratie naar de cloud toch niet zo’n angstaanjagende gedachte hoeft te zijn. Op deze manier kunnen verschillende onderdelen van de organisatie bij de transitie naar de cloud worden betrokken. Hiermee wordt het gevoel van een gedwongen gang naar de cloud en een geforceerde cultuurverandering weggenomen: werknemers zullen (terecht) het gevoel hebben dat de migratie op hun eigen voorwaarden gebeurt.
- Doorzettingsvermogen
De modus operandi van cloud-first is dat clouddiensten als eerste optie beleid is – en geen optionele keuze. Maar de gedachte dat cloudadoptie zal groeien door het een prominentere rol te geven in IT-aankoopbeslissingen is te kort door de bocht. Het veronderstelt namelijk dat IT-afdelingen sowieso investeren in infrastructuur en dat er continu gekeken wordt hoe dure en lastig te beheren legacy systemen kunnen worden vervangen.
Maar de realiteit is weerbarstig en verandering verloopt traag. Legacy systemen worden vaak langer in stand gehouden. Overheidsinstellingen en publieke organisaties staan hier overigens niet alleen in. Uit onderzoek van Spiceworks bleek dat vier jaar nadat de ondersteuning voor Microsoft XP was stopgezet, wereldwijd nog 52% van de ondernemingen nog steeds gebruikmaakte van dit OS.
De oplossing lijkt te liggen in een strengere regulering van IT-uitgaven. Zo wordt voorkomen dat er geld wordt gestoken in toepassingen en systemen die hun uiterste houdbaarheidsdatum al hebben overschreden. En kunnen er investeringen in toegepaste, toekomstbestendige en cloud-based infrastructuren worden gedaan.
- Benut de voordelen
Naast de kostenbesparingen maakt een cloud-first beleid ook geld vrij dat besteed kan worden aan meer en betere dienstverlening. Bovendien zorgt een cloud-aanpak ervoor dat nieuwe technologieën zoals AI en IoT beter en sneller geïmplementeerd kunnen worden in het dienstenaanbod. En dat biedt weer ongekende mogelijkheden voor de optimalisering van de dienstverlening.
Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheden die AI voor een ziekenhuis op kan leveren bij de screening van patiënten. Een betere analyse van beschikbare patiëntdata zorgt voor een meer accurate inschatting van de medische situatie. Ook voor andere publieke instellingen zijn er tal van toepassingen te bedenken die zorgen voor een efficiëntere dienstverlening. Bijvoorbeeld een beter zicht op het leefbaarheidsniveau in verschillende wijken door gemeentes of de inzet van AI bij cold cases door de politie.
Voor al deze toepassingen geldt dat data onontbeerlijk zijn om ze goed te laten werken. En zonder inzet van de cloud worden de mogelijkheden van data niet optimaal benut. Kortom, cloud-first is niet alleen nodig uit kostenefficiëntie-overwegingen, het is voor publieke instellingen ook bittere noodzaak om klaar te zijn voor de technologische toekomst.
